Echte erwtensoep

1 keer per jaar, eind januari, maak ik erwtensoep. Misschien omdat mijn moeder dat deed (en nog steeds doet). Maar ook omdat het logisch lijkt. Begin januari, na de december-feesten, heb je nog niet zo’n trek in varkens&bonen soep (want dat is het welbeschouwd). Eind januari maak ik een enorme pan, we eten 1 avond erwtensoep tot we geen snert meer kunnen zeggen, en de rest gaat in kleine porties in de vriezer. Hier en daar deel ik een bakje bevroren soep uit aan vrienden die geen tijd of zin hebben om het zelf te maken. We halen af en toe erwtensoep uit de vriezer, op luie avonden voor bij de tv, en als het voorjaar doorbreekt is de voorraad op – op magische wijze, altijd net op tijd.

Wintersoep van gedroogde erwten, gepekeld, gerookt en/of vers varkensvlees, en wintergroenten vind je in heel Europa en ook in de Verenigde Staten en Canada zijn er erwtensoep variaties te vinden. Hollandse snert (waar kom dat woord toch vandaan? Een half uur googelen en ik heb nog geen bevredigend antwoord!) is net een beetje anders dan de meeste erwtensoepen, vooral omdat onze soep dik is. De beroemde eis dat een lepel er rechtop in moet kunnen staan, gaat wat mij betreft trouwens alleen op bij de afgekoelde soep. Eenmaal weer opgewarmd, is hij nog steeds heel dik en gebonden, en bijna meer een groentepuree dan een soep, maar toch vloeibaar genoeg om nog soep genoemd te mogen worden!
Ik heb uitgebreid verslag gedaan van mijn erwtensoep recept in dit recept op eGullet, maar hier nog even mijn persoonlijke erwtensoep tips.

De meeste recepten die ik heb gezien zeggen dat je 2 liter water moet nemen voor 500 gram spliterwten. Nu is het zo dat dat je inderdaad snel een dikke soep geeft – maar voor de beste soep moet het vlees toch minstens 4 uur, langer mag ook, trekken. Ik laat mijn soep met 4 liter water eerst 2 uur zachtjes koken met het deksel op de pan, en daarna nog 2 tot 3 uur zonder deksel. Vooral het laatste uur gaat het indikken dan hard, en moet je regelmatig roeren om aanbranden te voorkomen.
Door dit lange kookproces krijg je een dikke, crème-achtige soep zonder dat je heel vet vlees of varkenspootjes hoeft te gebruiken. In mijn pan soep van gisteren ging ruim anderhalf kilo vlees. Het meeste daarvan waren vlezige, vrij magere krabbetjes waar veel vlees van af kwam, en dan nog een stukje zout spek. Verdere ingrediënten: 500 gram spliterwten, 3 grote aardappels, 2 dikke preien, 1 grote winterwortel, een kleine knolselderij, een half bosje peterselie en een half bosje bladselderij.
En echt… de volgende dag is hij lekkerder!