Boterkoek in brownie-vermomming

Mijn jeugd ruikt naar boterkoek.
Ik kom thuis uit school, en al op de trap naar ons bovenhuis waait de geur van vers gebak me tegemoet. Als ik heel goed mijn best doe kan ik zelfs ruiken of het een gewone boterkoek is of de variant met gember. En daar staat hij in de keuken, in goudbruine glorie uit te dampen op het aanrecht.
Maar ik weet wel beter dan me te verheugen op een stukje boterkoek bij de thee. Mijn moeder bakt boterkoek zoals andere mensen bij de bloemenman een bosje rozen halen: als ze ergens op bezoek gaat, neemt ze als cadeau haar eigen baksel mee.



In mijn herinnering staat er zeker 3 keer per week boterkoek in onze keuken te wachten op een nieuwe eigenaar. In werkelijkheid zal dat misschien maar een paar keer per maand geweest zijn – zoveel bezoekjes legde mijn moeder nu ook weer niet af, en ze had (vast en zeker) ook nog wel andere dingen te doen. Maar in mijn kinderogen was zij de onovertroffen boterkoeken-keukenprinses. En ik was er trots op dat haar koek beroemd was in het hele dorp. Ik nam me voor later net zo gul koekjes, taart en gebak uit te delen als zij. En hoeveel boterkoek er ook verdween, niets meer achterlatend dan die heerlijke geur die je alleen krijgt van echte boter, bij de zondagse na-de-kerk-koffie was er ook voor mijn vader en mij bijna altijd een stukje huisgemaakt gebak.

Toen ik op mezelf ging wonen duurde het een tijd voor ik behoorlijk kon koken. Het bakken kwam nog veel later, en toen had ik meer belangstelling voor meringues en Italiaanse chocoladetaarten dan voor degelijke Hollandse bakkunst. Ik haalde mijn recepten uit kookboeken en van internet, en ik wilde bij elke gelegenheid iets nieuws uitproberen. Elk weekend boterkoek, wat saai. Pas vorig jaar bracht mijn project Dutch Cooking me terug bij de geuren en smaken van mijn jeugd. Ik belde mijn moeder voor haar boterkoekrecept. Ze bleek een vreemde techniek te gebruiken, die zij weer van haar moeder heeft geleerd. "Je moet hem wel neerslaan, dan wordt 'ie lekker taai!". Het zelfrijzend bakmeel laat het deeg in de warmte van de oven rijzen, maar door het een paar keer 'neer te slaan' met de achterkant van een vork, krijg je een smeuïge, inderdaad beetje taaie koek. Taai klinkt misschien niet aantrekkelijk maar dat is het wel. Veel boterkoek die je in de winkel koopt ontleent zijn smaak maar vooral structuur aan veel, heel veel boter. Nu zit er ook in deze versie genoeg boter om de naam boterkoek te rechtvaardigen (en alsjeblieft, gebruik dan ook goede, echte roomboter voor dit recept), moddervet is 'ie niet, maar door de speciale bereidingswijze absoluut niet droog.

Boterkoek is typisch Hollands, maar in deze tijd reizen recepten met 1 muisklik de wereld over en ontstaan er onverwachte kruisbestuivingen. Nishla, een kookenthousiast uit Cambridge, Massachusetts, zag mijn boterkoekrecept op eGullet en bedacht een chocoladevariant door gesmolten chocola aan het deeg toe te voegen. Dat sprak me zo aan dat ik het meteen wilde uitproberen, maar omdat ik geen chocola in huis had roerde ik maar gewoon 2 flinke eetlepels cacaopoeder door het deeg. Het resultaat is een soort gemberbrownie met de onmiskenbare volle smaak van Hollandse boterkoek – fantastisch! De combinatie van gember en chocolade is geweldig, maar ook zonder de gember is dit een heerlijke variatie op een klassieker.



Chocolade-boterkoek

150 gram boter
150 gram suiker
200 gram zelfrijzend bakmeel
snufje zout
1 ei
3-6 bolletjes gember op siroop, fijngehakt
1 eetlepel gembersiroop
2 volle eetlepels cacaopoeder

Verwarm de oven voor op 180 C.
Smelt de boter op laag vuur. Roer in een kom de boter, suiker en het ei door elkaar. Meng de bloem, cacaopoeder en het zout erdoor en tenslotte de gember en siroop.
Druk het deeg met een vochtige vork in een 20-22 cm doorsnee boterkoek vorm, licht ingesmeerd met boter en bestoven met bloem.(Ik vind de vormen met losse bodem heel handig.) Zet de vorm in de oven en stel de timer in op 8 minuten. Na 8 minuten haal je de koek snel uit de oven. Sla het gerezen beslag neer met de achterkant van een vork. Zet de timer weer op 8 minuten en herhaal. Daarna zal de koek nog ca. 8 tot 10 minuten moeten bakken, je kunt het neerslaan in die tijd nog een keer herhalen. De koek moet smeuïg blijven dus niet te lang bakken! In totaal moet hij ongeveer 25-30 minuten in de oven staan. Doordat je de koek er een paar keer uithaalt daalt de temperatuur in de oven, en is het lastig de precieze tijd aan te geven. Goed in de gaten houden dus.
Versier de koek eventueel met snippers gember.