Of je pap lust

Dit is een pleidooi voor pap, het ondergeschoven en vergeten kindje van de zuivelwereld.
Pap is niet hip. Pap is niet van deze tijd. Als ontbijt eten we een vitaminepil, cruesli met chocola of een boterham met worst. Geen pap. En ook als nagerecht is pap uit de gratie: zag mijn weekenddochter iets op haar bord liggen wat haar niet aanstond (een vreemde groente bijvoorbeeld) dan vroeg ze niet "is er pap?" maar wel, hoopvol:"is er een toetje?" - en havermout had de smaak van witlof dan zeker niet kunnen compenseren.

warme griesmeelpap

Wat is pap? Volgens Wikipedia is het melk, gebonden met een zetmeelproduct - ik had het zelf niet beter kunnen formuleren. Daarmee onderscheidt pap zich van andere dik-vloeibare zuivelproducten als joghurt (gebonden door de fermentatie van melkzuurbactiereien) en vla (melk gebonden door verwarmde eidooiers). Het zetmeelproduct in pap kan van alles zijn: rijst (heel of als bloem), gort, boekweit (als vlokken of gemalen), tarwebloem, havermout. De melk kan ook zuur zijn, oftewel
karnemelk: karnemelkse bloempap.

In deze tijd van fantasierijke toetjes, fruitmousses met chocoladesnippers, ijs met pepernoten en frambozenvla en stracciatellajoghurt, is de simpele pap in ongenade geraakt. Misschien ook omdat pap het lekkerst is als je het zelf maakt. Dat betekent melk koken, er bij blijven, roeren, zorgen dat het niet aanbrandt. Teveel moeite voor sochtends vroeg of savonds na een drukke werkdag, misschien.
iets afgekoelde en opgesteven griesmeelpap, met zwarte bessensap
Ik ben dol op pap. De lekkerste pap die ik ooit at was eigenlijk geen pap, tenminste niet volgens de definitie die ik net gaf. Toen ik klein was kreeg ik bij mijn grootouders van moeders kant wel eens biest - de eerste melk van een koe die net gekalfd heeft. Die melk, romig en zoet, wordt zachtjes verwarmd tot het is ingedikt. Als ik heel hard in mijn smaakherinnering duik kan ik het nóg proeven.

Mijn volgende mooie papherinnering is verbonden met mijn andere oma. Zij woonde in een bejaardenhuis bij ons in de straat, en omdat mijn moeder op 1 van mijn schooldagen werkte en ik nog te klein was om alleen thuis te eten tussen de middag, ging ik 1 dag in de week overblijven bij oma. Daar at ik dan mijn meegebrachte boterhammen met kaas terwijl oma haar warme middagmaaltijd geserveerd kreeg. Het suddervlees, de sperciebonen en gekookte aardappels maakten me niet jaloers. Maar wel lonkte ik vanaf het moment van binnenkomen naar het rvs schaaltje (met deksel) waar het toetje in zat. Dat kon joghurt zijn, of vla, maar heel vaak was het pap.
Ik vermoed dat het toetje ook voor mijn oma het hoogtepunt van de maaltijd was, maar zoals het verwen-oma's betaamt, gaf ze haar toetje meestal aan mij. Terugdenkend vermoed ik dat het geen beste pap was, en zeker niet vers gemaakt. Maar thuis aten we nooit pap en er was iets exotisch en bijzonders aan die koele melkachtige substantie, niet te zoet, zacht en troostrijk.
karnemelksepap met rozijnen en stroop
Warme havermoutpap eten op een koude winterochtend, en je fietst naar je werk met een gloeiend kacheltje in je buik en energie die duurt tot lunchtijd. En pap kan alles zijn: ontbijt, toetje, tussendoortje. ´s Avonds op de bank met een kom griesmeelpap en de zoveelste herhaling van Friends: gezonder dan chocola, en je kan er zo heerlijk eindeloos lang van doorlepelen.

En als je pap maakt en vervolgens in een mooi glas serveert, gekoeld en met een klodder slagroom en een zelfgemaakte fruitcompote, kan het zo als deftig diner-dessert dienen. Als je bang bent voor papfobieën onder je gasten kun je het mousse noemen, of creme, of roomdessert. Maar daar ben ik eigenlijk niet voor. Durf de pap bij zijn naam te noemen, en begin met mij de pap-revival!